“Eylül toparlandı gitti işte
Ekim falan da gider bu gidişle..”
Yeni başlamış bir ay için umutsuz ve mutsuz bir başlangıç yapmak değil amacım, her ne kadar şiirin* ilk mısrası “Mutsuzluktan söz etmek istiyorum” diye başlasa da.
Toparlanıp giden Eylül ne bıraktı geride peki?
IMF, yayınladığı Küresel Görünüm ve Politika Zorlukları başlıklı raporunda ticaretteki yavaş büyüme ve çok düşük enflasyonun küresel ekonomide 2016’da çok daha ılımlı bir hızda büyüme olacağına işaret ettiğini söyledi.
OECD, yayınladığı Ara Dönem Ekonomik Görünüm Raporu'nda küresel büyümedeki zayıflığa işaret ederek Haziran ayında yayınlanan raporda %3,0 olarak açıklanan 2016 küresel büyüme tahminini %2,9’a düşürdü.
Dünya Ticaret Örgütü (WTO) 2016 için dünya ticareti büyüme beklentisini %2,8’den %1,7’ye düşürdü.
OPEC üyelerinin petrol üretim seviyesini kısma konusunda anlaşmaya varmaları ve üretim kapasitesini günlük 33 mn varilden 32,5 mn varile düşürme kararı almaları sonrası petrol fiyatları yükselişe geçti.
Fed, yıl sonundan önce faiz artırmayı beklemeye devam ettiğine işaret etti.
Moody's Türkiye'nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviye olan "Baa3"ten 1 basamak aşağı "Ba1" seviyesine düşürdü. Kuruluş Türkiye'nin not görünümünü "durağan" olarak belirledi.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), yayınladığı “Türkiye: Yüksek Risk Algısına Uyum Sağlamak” başlıklı raporunda not indiriminin dış borçlanma maliyetleri artıracağını, bunun da iç piyasadaki tüketimin daha da kısılmasına yol açacağını belirterek 2016 GSYH büyüme hızının %2,8’e düşmesini beklediğini açıkladı.
Yukarıda sıralananlar, küresel görünüm ve büyüme beklentileri açısından, mutsuzluktan söz etmek için yeter de artar bile.
Ama Danimarkalı filozof Soren Kierkegaard’ın “Hayat ileriye doğru yaşanır, geriye bakarak anlaşılır.“ sözünden hareketle son çeyrekte Türkiye ekonomisine ilişkin neler yaşayacağız bir ona bakalım.
Yılın son çeyreğinde turizmdeki daralmanın büyüme üzerindeki olumsuz etkilerinin daha sınırlı kalacağı ve alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla iç talebin toparlanma eğilimine gireceğini düşünüyor Merkez Bankası.
Avrupa Birliği ülkelerine yapılan mal ihracatındaki güçlü artış eğilimininin korunacağını; Rusya ile ilişkilerin düzelmesinin, dış talebi kademeli olarak destekleyebileceğini bekliyor. Mal ihracatının büyümeye olumlu katkı vermeye devam etmesi; alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla son çeyrekten itibaren iç talepte toparlanma eğiliminin başlayacağı öngörülüyor.
***
Bir de bu haftanın gündemine bakalım.
Bugün Eylül ayı enflasyon rakamları açıklanacak. Aylık medyan tahmin %0,64. Gıda fiyatlarının seyri ve sonbaharda artış eğilimine giren eğitim-giyim fiyatları Eylül ayı enflasyonunu etkileyebilecek temel faktörler. Diğer taraftan Para Politikası Kurulu özetlerinde, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki aşağı yönlü seyrin de etkisiyle kısa vadede enflasyonda düşüş öngörüldüğünü; ancak akaryakıt ürünlerindeki ÖTV artışının ve diğer maliyet unsurlarındaki gelişmelerin ise enflasyondaki iyileşmeyi sınırlayabileceğini okuduk.
Yurt dışında ise Fed açısından önem taşıyan tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri ön plana çıkarken, Avrupa bankacılık sisteminin Alman bankaları üzerinden bir krize girip girmeyeceği sorusu piyasaları meşgul edecek.
İyi bir hafta dileklerimle.
(*) Acıyor, Turgut Uyar