Dün Newton’la bitirmiştim, bugün yine onunla başlayayım.
Gittiğiniz bir ofiste 5 tane metal bilyenin sarktığı bir düzenek bulunan masa muhakkak görmüşsünüzdür. Hani baştaki bilyeyi havaya kaldırıp bıraktığınızda sondaki bilyenin hareket ettiği “oyuncaktan!” bahsediyorum. “Newton Beşiği” diyen de var “Newton Sarkacı” diyen de...
İlk bilyeyi havaya kaldırdığımızda yüklendiği enerjiyi değdiği bilyeye ve oradan momentum transferiyle en son bilyeye kadar geçirip onu havaya kaldıran ve tekrar bir önceki bilyeye değerek hareketin tersini başlatırken ortadaki bilyeler hep sabit kalır.
Duran bir cismin harekete karşı, hareket eden bir cismin durmaya karşı gösterdiği dirençten, Newton’un maddeye dair üç yasasından biri olan Eylemsizlik Yasasıdır aslında gözlemlediğimiz.
Neden mi böyle giriş yaptım?
Bir gün önce Merkez Bankası, döviz talebinde bir artış olacağını düşündüğünden/beklediğinden olsa gerek döviz cinsinden ZK oranında azaltıma gitmiş ve dolar sakinlemiş; siyaset cephesinden gelen “telkinler” ve Merkez Bankası’nın TL üzerindeki baskıyı hafifletmeye yönelik adımlarına bankalar kredi faizlerinde indirimle karşılık vermişti.
PMI endeksi Ekim’de eşik değer 50,0’nin altında 49,8 olarak gerçekleşse de Eylül’de 48,3 olarak ölçülen değerin üstünde olduğu gibi, 2016 yılının ilk 10 ayındaki ortalaması olan 48,9 değerinin üzerinde ölçülmüş; ihracattaki büyümenin katkısıyla mevsimsel etkilerden arındırılmış Üretim ve Yeni Siparişler Endeksleri önceki aya kıyasla artış gösterirken girdi stokları ve istihdamdaki artış, üretimin önümüzdeki aylarda yeniden artışa dönebileceğinin sinyallerini vermişti.
TİM verileri Ekim ayında mücevher dışındaki altın hariç ihracatın %4,6 düşüşle 11,727 milyar dolar olarak gerçekleştiğine; Ocak - Ekim dönemini kapsayan 10 aylık dönemde ihracatın %3,7 azalışla 115,952 milyar dolar, birikimli olarak ise 12 aylıkta %5 düşüşle 139,385 milyar dolar olduğuna işaret etmişti.
İşte tüm bu eylemsizlik hali Ankara'dan tankların, tank kurtarıcılarının ve Çankırı'dan tekerlekli araçlar ve iş makinelerinin, Şırnak Silopi'ye doğru intikale başladığına ilişkin haberle son buldu.
Eylemsizlikten entropiye geçiş yaptığımızı söyleyebiliriz artık.