Buz satın alınıp eve getirildiği zamanlara yetişemedim ama her yaz yeniden alınan, sızdırdığı için altına bir tas konulan testinin mutfağımızın bir kenarında durduğunu hatırlarım. Ayağımı hafifçe destek yaparak eğdiğim testiden bardağı doldurup serin serin su içmenin keyfini yaşadım.
Bir de fabrikasyon olmayan, garantisi bulunmayan bir de tel dolabımız vardı. Etrafı tel ile kaplı olduğundan hava sirkülasyonundan faydalanan, sinekten böcekten koruyan, ne kadar yağlanırsa yağlansın kapağı her açıldığında gıcırdayan bir dolaptı. Mutfağın en serin ve güneş görmeyen köşesinde durur, tellerin arkasından baktığımda içindeki reçelleri, çerezleri, bisküvileri, kuru gıdaları görürdüm.
80’li yılların başına kadar buzdolabı ile beraber hem testi hem tel dolap durdu mutfağımızda.
Ne eskiden kopmuş ne de yeniye sırtını dönmüş zamanlardan hatıra.
***
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) tarafından düzenlenen değerlendirme toplantısı notlarını okurken hatırladım bunları.
Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci beyaz eşya üreticisi konumundaki Türkiye’de iç pazarın Ekim ayında bu yıl ilk kez küçüldüğünden; kurdaki yükselişin önümüzdeki aylarda sektörde şiddetli daralmaya neden olacağından endişe ediyor üreticiler.
Son dört senedir iç satışlarda Ekim ayında ilk defa keskin bir küçülme yaşandığına; iç pazarın buzdolabı, fırın, çamaşır ve bulaşık makinesinden oluşan dört ana ürün grubunda %2.4 daraldığına dikkat çekilmekte. Ekim ayında kurda yaşanan sert yükselişin daha tam hissedilmediği, kur etkisinin Kasım ayından itibaren görülmeye başlanacağı vurgusu önemli.
Beyaz eşyada ilk yarıda %8’lik büyüme yaşanırken, Ağustos-Eylül-Ekim aylarını kapsayan dönemde sektör ortalama büyümesinin bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yalnızca %0,8 olduğu ve bu oranın son dört senenin en düşük dönemsel ortalama büyüme oranı olduğuna dikkat çekmekteler.
Hatırlayacaksınız, Eylül ayı sanayi üretim endeksi arındırılmamış veride yıllık bazda %4,1 düşüş göstermişti. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık bazda %3,1 daralmaya işaret ederken, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekste de yıllık bazda %2,2 düşüş gerçekleşmişti. Üstelik bu geçen yıl Eylül ayında gerçekleşen %7,9 oranındaki daralmanın baz etkisine rağmen olmuştu.
Takvim etkisinden arındırılmış verilerin detaylarda dayanıklı tüketim mallarındaki daralma %9,5, dayanıksız tüketim mal grubunda %6,5, imalat mal grubunda %3,5 olmuştu. Özel tüketimin büyümeye katkısının zayıf kalmıştı.
***
Şimdi her amaca uygun, saklamak için ne koysanız içine alacak genişlikte 2, 3, 4 kapılı buzdolapları, derin dondurucular, soğutucular var.
Ama ekonomideki sorunları içine alabilecek bir buzdolabı henüz yapılmadı.
Bu da nereden çıktı demeyin.
Geçen hafta Cuma günü toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) kurdaki yükseliş ve ekonomideki gelişmeler ele almak üzere yeniden toplanıyor.