Çocukluğunda yedi ölümcül günahtan biri nedir diye soracak olsanız tereddütsüz annemin örgü şişini örgüden çıkartmak derdim. Ha şişi örgüden çıkarmışım ha el bombasının pimini çekip bırakmışım, o kadar yani.
Triko değil örme kazakların, yeleklerin, hırkaların bir çile yün ve yumaktan var edildikleri zamanlarda büyüdüm. O yumaklar aynı zamanda kışın gelmekte olduğunun da habercisiydiler. Bizim ailenin kadınlarına “nasıl örüyorsunuz?” diye sorduğumda kestirmeden verdikleri yanıt hep aynıydı:
- Bunu bilmeyecek ne var canım, bir ters bir düz.
Sonradan “lastik örgü” olduğunu öğrendiğim gevşek dokusu olan bu örgü ile kazakların, yeleklerin, hırkaların kol ve etek uçları yapılırmış meğer.
***
Bir ters.
Ekim ayında işsizlik bir önceki aya göre 50 baz puan artarak %11,8 oldu. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam %10,5 düzeyindeydi. Geçen yılın aynı döneminde %12,6 olan Tarım Dışı İşsizlik de %14,1’e yükselmiş durumda.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise bir önceki aya göre 40 baz puan artarak %11,7 olurken geçen yılın aynı döneminde %10,4 düzeyindeydi. Tarım dışı işsizlik de bir önceki aya göre 40 baz puan artışla %13,9 olurken, geçen yılın aynı döneminde %12,4 olmuştu.
2015 yılında ortalaması 66.000 kişi olan mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı istihdam verisinin Ekim itibariyle ortalaması 45.000 kişi. Geçen yılın ilk on ayı itibariyle bu ortalama 67.000 kişi düzeyindeydi. Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılım oranını ise %52,3’ten %52,4’e yükselmiş durumda.
Hizmetler sektörü tarım dışı istihdam verisinin ana belirleyicisi olmaya devam ederken, 2015-2016 Ekim döneminde tarım dışı sektörlerde toplamda 595.000 kişi istihdam edilirken, hizmetler sektöründe 649.000 kişiye, inşaat sektöründe 27.000 kişiye istihdam yaratılmış olmasına rağmen sanayi sektöründe 81.000 kişilik istihdam kaybı söz konusu. Aylık bazda ise tarım dışı sektörlerde istihdam edilen 46.000 kişinin 66.000’i hizmetler sektöründe, 22.000’i sanayi sektöründe olurken inşaat sektöründe 42.000 kişilik istihdam kaybı gerçekleşmiş.
Bu yılın başında %18,1 olan genç nüfusta işsizlik ise en yüksek seviyeye çıkarak %21,2 olurken, geçtiğimiz yıl bu rakamın ortalaması %19,3 düzeyindeydi.
İş gücüne katılım oranında sınırlı artışa rağmen işsizlik daha fazla artarak son üç yılın en yüksek seviyesine çıkarken Eylül sonrası ekonomik aktivitede toparlanma işaretlerine rağmen istihdam piyasasının zayıf seyrettiği görülüyor.
Bir düz.
Bütçe dengesi, Aralık ayında 27,1 milyar TL açık verirken geçen yılın aynı döneminde bu açık 18,1 milyar TL düzeyindeydi. 2015 yılı Ocak-Aralık döneminde 23,5 milyar TL olan bütçe açığının ise bu yılın aynı döneminde 27,1 milyar TL açığa yükselmiş durumda. Aralık’ta faiz dışı denge rakamı 16,3 milyar TL açıktan 25,3 milyar TL açığa yükselirken Ocak-Aralık dönemi itibariyle 29,4 milyar TL fazladan 21,0 milyar TL fazlaya gerilediği görülüyor.
Bütçe vergi gelirleri açısından incelendiğinde, vergi gelirlerinin bir önceki yılın ayına %12,8 artışla 35,0 milyar TL’den 39,5 milyar TL’ye yükseldiği, Ocak-Aralık dönemi itibariyle ise %12,5 artışla 407,8 milyar TL’den 458,6 milyar TL’ye çıktığı görülüyor.
Sonuç olarak bütçe giderleri hedefin %2,3, gelirleri ise %2,5 üstünde gerçekleşirken bütçe dengesi %1,4, faiz dışı denge %20,2 ve vergi gelirleri hedefin %0,1 altında kalırken, 2016 yılı için OVP’de 34,6 milyar TL olan bütçe açığı 29,3 milyar TL ve 16,9 milyar TL olan Faiz Dışı Denge 21 milyar TL olarak gerçekleşmiş oldu.
***
Bu kış uzun ve sert geçecek gibi.