Noktalama işaretlerinin bilinçli olarak kullanılmadığı bir bölüm vardır Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar romanında. “Seni tanımadan önce ağaçların çiçek açtığı ve yaprak döktüğü mevsimleri hep kaçırırdım derdi resim yapmayı sevdiğim halde denizin mavisini bilmezdim yaprağın yeşilinin her mevsimde değiştiğine dikkat etmemiştim...” diye başlayıp tam 77 sayfa boyunca devam eder. İlk kez bir metni okurken bu kadar yorulduğumu hatırlıyorum.
Bilinç akışı tekniği ile yazarken okuyucusunun koymasını istemiş belli ki. Ritmi yakalamamızı istemiş de olabilir. Chicagolu web geliştiricisi ve sanatçı Nicholas Rougeux da, “Between the Words” (Kelimeler Arasında) adlı çalışmasında 8 klasik romanın kelimelerini silerek noktalama işaretlerinden oluşan bir şema çıkartmış. Bunu “ünlü edebi eserlerdeki noktalama işaretlerinin görsel ritmine dair bir keşif” olarak tanımlamış. Mesela aşağıdaki şema Alice Harikalar Diyarında’n
Bir veri mühendisi ise noktalama işaretlerini görsel hale getirerek renklendirmiş. Nokta, soru işareti ve ünlemleri kırmızıya; virgülleri ve tırnak işaretlerini yeşile; iki nokta üst üste ve noktalı virgülleri maviye boyayarak romanların sıcaklık haritasını çıkarmış.
***
Son dönem Türkiye ekonomik gündemine tıpkı noktalama işaretlerindeki sıcaklık haritaları gibi de bakabiliriz. Örneğin dün açıklanan reel efektif döviz kuruna bu açıdan bakmaya çalışalım.
Reel efektif döviz kuru (REDK), yurt dışında üretilen malların yurt içinde üretilen mallar cinsinden göreli fiyatını yansıtan bir gösterge. Kurdaki değer kaybı REDK’yi düşürürken, enflasyondaki artış REDK’yi yükseltiyor.
REDK Aralık’ta 92,13 ile Eylül 2015’ten bu yana (90,51) en düşük seviyeye gerilemişti. Ocak ayında gerileme güçlenerek devam ederek 88,17 oldu ki, bu REDK’nin hesaplanmaya başladığı Ocak 2003’teki en düşük seviye olan 89,55 değerinin de altında.
Ocak’ta ortalama döviz sepeti %7,6 değer kaybederken, aylık enflasyon %2,46 seviyesinde gerçekleşti. Diğer taraftan bu gerileme son 3 ayın ihracat hacmine olumlu yansıdığı gibi önümüzdeki dönem için de olumlu sinyal niteliği taşımakta.
***
Sizi bilmiyorum ama bana soru işareti ve ünlemlerle sıcaklık haritamız daha çok kırmızıya yakın gibi geliyor.