Dün, enflasyon rakamlarının içimizi ferahlatacağından bahsetmiştim. Bugün, bu nane ferahlığının arkasında ne var, ona bir bakalım istedim.
Önce rakamlar.
Haziran ayında TÜFE enflasyonu, beklentilerden daha iyi gerçekleşerek aylıkta yüzde 0,27 azalışla, yıllıkta yüzde 11,72’den yüzde 10,90’a geriledi.
Mal grubu enflasyonu 123 baz puan düşerek yüzde 12,90’dan 11,67’e gerilerken. hizmetler grubu enflasyonunun yıllıkta 12 baz puan artarak 9,18 oldu.
Çekirdek enflasyon göstergelerinden özel kapsamlı TÜFE-B endeksi 12 baz puan düşerek yıllıkta yüzde 9,19’dan 9,07’ye gerilerken TÜFE-C endeksi 18 baz puan düşerek yüzde 9,38’den 9,20’ye geriledi.
Pekiyi, ne oldu da enflasyon geriledi?
Gıda fiyatlarındaki mevsimsel düşüşler gıda enflasyonunu yüzde 1,06 düşürmüş durumda, ilk dikkat çeken nokta bu.
İkincisi kurun ılımlı seyri. Kurun olumlu etkisini nereden gözlemliyoruz diye soracak olursanız da cevabı altın hariç dayanıklı mal grubu enflasyonunda. Bu grupta otomobil, ithal yoğun teknolojik ürünler örneğin bilgisayar, cep telefonu, fotoğraf makinası gibi elektrikli ve elektriksiz aletler bulunmakta, yüzde 0,75 gerilemiş olduğu görülüyor.
Üçüncüsü, hizmet enflasyonu artsa da temel mal grubu enflasyonunun düşmesi ve bu düşüşe enerji, gıda ve alkolsüz içecekler grubunun destek vermesi. Tabi buna bir de çekirdek TÜFE-C enflasyonunun da eşlik etmesini eklemek gerekiyor.
Dördüncü sebep ise baz etkisi.
Baz etkisi, Mayıs ve Haziran enflasyonunda belirleyici olduğu gibi Temmuz enflasyonundaki düşüşte de belirleyici olacak. Hatta Ağustos ayında da olumlu yönde çalışırsa Eylül’a kadar geçecek süreçte enflasyonunun gerilemeye devam edebileceğini söyleyebilirim. İddiayı bir adım daha ileri götürüp bu süreçte tek haneli seviyeleri de görebiiriz diyebilirim; ama işte o kadar.
Eylül ayı ile beraber baz etkisi olumsuza dönerken Kasım’a kadar da bu devam edecek. Aralık’ta tekrar sigara ve gıda fiyat ayarlamaları kaynaklı olumlu baz etkisi yaşayacağız.
Olumlu/olumsuz baz etkisine neler sebep oldu, şeklinde bir soru gelebilir aklınıza. Onları da belirteyim: Sene başında yapılan mevsimlik ürünlerin enflasyon hesaplamasında yapılan değişiklik; sigaradaki otomatik vergi ayarlamasının Temmuz ayında uygulanmamış olması olumlu katkı vermiş durumda. Diğer taraftan giyim grubundan gelen olumlu baz etkisi, Eylül-Ekim’de terse dönecek; ÖTV indiriminin Eylül ayı sonunda sona erecek olması da temel mal grubu enflasyonu yükselişe geçirecek.
Ve cevabı en çok merak edilen soru: Merkez Bankası, 27 Temmuz’daki Para Politikası Kurulu’nda ne yapacak?
Enflasyon görünümünde kalıcı iyileşme sağlanmadan, sıkı para politikasından vazgeçmeyecektir.