Mikhail Gorbaçov 1985'te Sovyet Komünist Partisi Genel Sekreteri olduğunda, ülkeyi ve siyasi düşünceyi yeniden diriltmek amacıyla başlattığı demokratikleştirme politikalarının -Glasnost veya Perestroyka- 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılmasına, 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasına giden yolu açacağını bilmiyordu sanırım.
'Açıklık' ya da Glasnost'un getirdiği mevcut sistemi eleştirme özgürlüğü Sovyetlerin siyasi, kültürel ve entelektüel hayatında benzeri görülmemiş bir liberalleşmesinin de yolunu açar.
Sergey Borisov’un Diyalog adını taşıyan aşağıdaki siyah beyaz fotoğrafı da işte bu dönemden.
The Beatles'ın 'Abbey Road' albüm kapağının Rus versiyonu gibi değil mi? 80’li yılların saç modellerine sahip bu beş adamın fotoğrafına dikkatli baktığınızda yer çekimine, harekete ve de hareketsizliğe bir meydan okuyuş görürsünüz.
Biraz daha dikkatli baktığınızda ise yürüyor gibi yapan, aslında kaldırımda yan yatan beş adam olduğunu görürsünüz.
***
Bazen anlamak için baktığımız yeri değiştirmek gerekiyor.
Ama bu haftanın gündemi yerçekimine, harekete veya hareketsizliğe meydan okuyan türden değil gibi. Üstelik Fed ve TCMB’nin toplantılarının olduğu bir hafta için söylüyorum bunu.
27 Temmuz’da gerçekleştirilecek Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında, haftalık repo, marjinal fonlama, gecelik borçlanma ve GLP borç verme faizinin değişmemesi bekleniyor. TCMB, enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşunu devam ettireceğini söylemeye devam edecektir; son aylarda yaşanan maliyet yönlü gelişmeler ve gıda fiyatlarında beklenen kısmi düzeltmeye rağmen.
Fed, Haziran toplantısında 0,75-1,00 aralığındaki politika faizini 25 baz puan artırarak 1,00-1,25 aralığına yükseltmişti. Bizdekinin tam tersi, yükselemeyen bir enflasyon sorunu var ABD’de; yüzde 2 hedefinin uzağında seyretmekte.
Geçtiğimiz hafta ABD Senatosu'nda yaptığı altı aylık ekonomi ve para politikası raporu sunumda Fed Başkanı Janet Yellen, oldukça sıkı bir istihdam piyasası olduğunu; kademeli faiz artışları konusunda temkinli kalınacağını; bilanço daraltma planının yavaş ve kademeli biçimde olacağını belirterek enflasyonu dikkatle takip ettiklerini ifade etmişti. Yellen'ın bu mesajları beklentilerden daha güvercin algılanmıştı.
2017 için geriye kalan son faiz artışının ise Aralık ayındaki toplantısında olması bekleniyor. Nitekim vadeli kontratlara baktığımızda bu olasılığın yüzde 42,8 ile bu ayda yoğunlaştığı görülüyor.
***
Evet, bazen anlamak, kavramak için bakış açısını değiştirmek gerekiyor.
Sergey Borisov’un Diyalog fotoğrafını ilk bakışta kavrayamadıysanız eminim siz de benim gibi kafanızı hafif yana eğip öyle baktınız.
Bu fotoğrafın esin kaynağı olan The Beatles'ın 'Abbey Road' albüm kapağı ise öyle hemen anlaşılır türden değil:
Rivayet o ki, bu fotoğraftaki gizli mesaj bir cenazenin, Paul McCartney’nin cenazesinin, geçit törenini simgeliyormuş. Beyaz giyinen John Lennon rahibi, siyahlara bürünmüş Ringo Star cenazeciyi, kot giyen George Harrison mezar kazıcıyı ve çıplak ayaklarıyla Paul ise ölüyü simgeliyormuş.
Güzel bir hafta dileklerimle.