Gülten Akın “Ah, kimselerin vakti yok, durup ince şeyleri anlamaya…” dese de çoğu zaman anlattıklarımızı olduğu gibi değil, olduğumuz gibi aktarırız.
Elbette nasıl anlattığımız kadar karşımızdakinin bunu ne kadar anlayabildiği de önemli; ama durduğumuz yer, bulunduğumuz hal ve durum gördüğümüz ve anlattığımız şeyi belirliyor sonuçta.
***
Fed, bir önceki toplantısında 4,5 trilyon dolar büyüklüğe ulaşan bilançosunu küçültmeye başlayacağını duyurmuştu. Küresel likidite bolluğunda illüzyona kapılan gelişmekte olan ülkeler için sis çanının ilk çalışıydı bu.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise geçtiğimiz hafta beklendiği üzere faiz oranlarında bir değişikliğe gitmezken daha önce 60 milyar Euro seviyesinde belirlenen varlık alım programını 30 milyar Euro’ya çekti. Banka yılsonuna kadar 60 milyar Euro varlık alımına devam edecek ama yeni yıl ile birlikte miktarı 30 milyar Euro olarak 2018 Eylül'üne kadar sürdürecek. Her ne kadar bu açıklama piyasalar tarafından “güvercin” bir duruş olarak algılansa da dikkatle dinlenecek olunursa, uzaktan çalmakta olan bir başka sis çanının sesi.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) verileri de dünya genelinde borç miktarının 2017 ortalarında küresel GSYH'nın üç katını aşarak 226 trilyon dolar ile rekor kırdığını söylüyor. IIF'nin Küresel Borç Monitörü araştırmasına göre, dünya genelinde borçların GSYH'ya oranı şu anda yüzde 324 seviyesinde. Gelişmekte, kalkınmakta olan ekonomilerin 2018 yılı sonuna kadar çevirmeleri veya ödemeleri gereken borç miktarı 1,7 trilyon dolar. IIF'ye göre gelişmekte, kalkınmakta olan ekonomilerin toplam borçları ise şu anda 59 trilyon dolar düzeyinde.
Madem durduğumuz yer, bulunduğumuz hal ve durum gördüğümüz ve anlattığımız şeyi belirliyor, dedik bu gelişmeler ve tespitler ışığında aynı yerde takılı kalmayıp durduğumuz yeri değiştirdiğimizde gerçeğin farklı bir yönüyle karşılaşıyoruz.
Uluslararası Ödemeler Bankası BIS’in (Bank for International Settlement) verilerinden hareketle, seçilmiş yedi ülkenin 31 Ağustos- 23 Ekim tarihleri arasında reel efektif döviz kurlarının seyrine baktığımızda, Meksika ile Türkiye’nin bu süreçten en fazla etkilenen iki ülke olduğu gerçeği çıkıyor.
Edip Cansever boşuna söylememiş “Gördüğün herhangi bir şey, görülecek bir başka şeyi gösterir olsa olsa…” diye.
Güzel bir hafta dileklerimle.