türkiye, hala demokratik bir rejim mi, yoksa mevcut iktidar marifetiyle otokratik bir yapıya doğru mu gidiyoruz (yoksa geldik mi?) derken karşıma bugün öğrendiğim bir terim çıktı:
anokrasi
nedir, ne değildir diye araştırırken bulduklarımı da paylaşayım istedim.
anokrasi, otokrasi ile demokrasi arasındaki bağlantı yolu olarak tanımlanabilir. aslında bir geçiş rejimi de denilebilir. devlet kurumsallaşamamıştır; bunun sonucu olarak da yöneticiler eliyle tehlike sulara sürüklenebilir.
anokratik rejimlerde seçilmişler, varlıklarını sürdürebilmek ve gücü elinde tutabilmek için demokrasinin tüm unsurlarının kendi çıkarlarına hizmet etmek üzere kullanırlar.
otokratik veya demokratik bir devlet anokratik bir devlete dönüşebilir. diğer taraftan anokratik bir devlet de pekala demokratik ve otokratik özellikler gösterebilir.
global şiddet ve bunun sebep olduğu problemleri araştırmak üzere 1997 yılında kurulan, açılış sayfasında mehter takımını görünce dumur olduğum “the center for systemic peace”’in yürüttüğü “the polity 4” projesi ülkelerin yönetim karakteristiklerini ortaya koyuyor.
1800-2013 arasında kurulmuş, nüfusu 500.000 ve üzeri, toplamda 167 ülkeyi içeren data seti ile elde ettiği bilimsel araştırma ve kantitatif analiz sonuçlarını paylaşan kuruluş; yayınlanan skorlar üzerinden ülkelerin izlediği rejimlerin karakteristiğini kullanıcısına sunuyor.
"polity score" olarak ifade edilen bu veriler, ülkeleri -10 (babadan oğula geçen monarşiler) ile +10 (oturmuş demokrasiler) skalasına yerleştiriyor:
-10 ile -6 arasındakiler "otokratik rejimler", -5 ile +5 arasındakiler "anokratik rejimler" ve +6 ile +10 arasındakiler "demokratik rejimler" olarak sıralanmış.
grafik, türkiye'nin bu skalada nereye düştüğünü gösteriyor.