“Bir erguvanlar vardı
Pembe mi desem deli mi desem
Bu ümit olmasa içimde
Buralarda bir gün beklemem”
diye anlatır erguvanları Güneş Özlemi şiirinde Necati Cumalı. Vardı dediğin zamanlar Nisan’ın sonu Mayıs’ın başı muhtemelen. Tepelerin, Boğaziçi’nin iki yamacının pembe, eflatun, erguvana boyandığı zamanlar. Baharın geldiğinin düşen cemrelerden değil çiçek açan erguvanlardan anlaşıldığı zamanlar.
***
İhracat rakamları ümitli olmamıza sebep.
Geçen hafta Perşembe günü açıklanan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verileri, ihracatın Mayıs ayında yüzde 15,8 artış ile 12,5 milyar dolar olduğuna işaret etti. 2017 Ocak-Mayıs döneminde ihracat, yüzde 10’luk artışla 63,2 milyar dolara ulaşırken 12 aylık birikimli ihracat yüzde 5,2 yükselişle 147,0 milyar dolara çıktı.
Sonra Cuma günü Gümrük Bakanlığı (GTB) verileri açıklandı. Mayıs ayında ihracatın yüzde 9,5 artarak 13,2 milyar dolar, ithalatın yüzde 21,4 artarak 20,9 milyar dolar olduğunu öğrendik. Dış ticaret açığı yüzde 49,5 artarak 7,7 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı 6,9 puan azalışla yüzde 63,3 oldu. 12 aylık birikimli olarak bakıldığında ihracat yüzde 3,64 artışla 148,0 milyar dolar, ithalat yüzde 4,48 artışla 207,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı ise yüzde 6,66 genişleyerek 55,5 milyar dolardan 59,2 milyar dolara yükseldi.
TİM ile GTB rakamları arasındaki yaklaşık 750 milyon dolarlık fark büyük oranda altın ihracatından kaynaklanırken 2016 Mayıs ayına göre altın ve mücevher ihracatı 420 milyon dolar azalışla 991 milyon dolar oldu. İthalatta ise enerji ithalatının yanında altın ithalatındaki artışın da etkili oldu görülüyor. Mayıs ayında enerji ithalatı yüzde 36 (758 milyon dolar artış), altın ve mücevher ithalatı yüzde 236 artış gösterdi (1,6 milyar dolar artış).
Tam ümitlenmişken Hilmi Yavuz’un “zamanın geçiciliğini, her şeyin o aydınlıkta neredeyse göz açıp kapayıncaya kadar olup bittiğini, ancak erguvandan öğrenebiliriz. Ne kadar kısa sürer erguvanın çiçeklenmesi ve ölümü!” dediği gibi “erguvanlar geçip gidiyor bahçelerden”.
Neden diye soracak olursanız, rakamlar dış ticaret açığının genişlemeye devam ettiğine işaret ediyor bir kere. Özellikle altının da destek verdiği ithalattaki hızlı artış cari açığın seyri açısından olumlu sinyaller vermiyor. Daha düşündürücü olanı ise ithalattaki bu hızlı artışın arkasında ihracata dönüşmekten ziyade tüketimin sürüklediği bir etkinin olabileceği.
Örneğin TÜİK’in açıkladığı Nisan ayı dış ticaret rakamları, Nisan’da cari açığın 3,8 milyar dolar olacağına işaret ediyor ki, bu birikimli açığın tekrar 33,8 milyar dolara yükselmesi anlamına geliyor. Eğer turizmden destek gelmezse erguvanlar geçip gidecek bahçelerden GTB Mayıs ayı dış ticaret açığı verisinin işaret ettiği gibi, cari açık açık daha da genişleyecek.
Biz yine de ümitli olmaya ve buralarda beklemeye devam edelim.
İyi bir hafta dileklerimle.