TCMB’nin önümüzdeki yıl uygulanacak para politikası operasyonel çerçevesini anlattığı “2021 Yılı Para ve Kur Politikası” raporu yayımlandı.
Rapor içeriğinden neler öğrendik?
2021 yılında da 12 Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı gerçekleştirecek.
Önümüzdeki senenin ilk toplantısı 21 Ocak’ta yapılacak, ayrıntılı özetler toplantılardan 5 işgünü sonra kamuoyu ile paylaşılmaya devam edilecek.
Senede 4 defa Enflasyon Raporu yayımlanmaya devam edilecek.
İlki 28 Ocak’ta yayınlanacak.
APİ portföy büyüklüğünün azami nominal 64 milyar TL seviyesini geçmeyeceği öngörülmektedir.
2020 yılı Para ve Kur Politikası metninde 2020 yılı için Açık Piyasa İşlemleri (APİ) portföyü nominal büyüklüğü TCMB analitik bilanço aktif toplamının azami yüzde 5’i olarak belirlenmiş, 17 Nisan’da bu oran azami yüzde 10’u olarak güncellenmişti. Gerçekleştirilen alımlar ve 2020 yılında itfası gelen kıymetler netleştirildiğinde TCMB APİ portföy nominal büyüklüğünün 14 Aralık itibarıyla İşsizlik Sigortası Fonu’ndan bankalar aracılığıyla alınan kıymetler dâhil nominal 79,9 milyar TL olduğu belirtilmektedir.
Bu portföyün 2021 yılında 16.1 milyar TL’sin itfa edileceği ve yeni alım yapılmayacağı, yıl sonu itibarıyla APİ portföy büyüklüğünün azami nominal 64 milyar TL seviyesini geçmeyeceği öngörülmektedir. Bir başka ifadeyle piyasaya ek likidite sağlanmayacağını söyleyebiliriz.
Reeskont kredilerinin TCMB döviz rezervlerine katkısının 2021 yılında 21 milyar dolar düzeyinde olacağı öngörülmektedir.
Reeskont kredilerinin TCMB döviz rezervlerine katkısı 14 Aralık 2020 itibarıyla 22,5 milyar ABD doları olarak gerçekleşirken, bu katkının 2021 yılında 21 milyar dolar düzeyinde olacağı öngörülmektedir.
TCMB, bankalara sağlanan swap imkânı kullanımının, yıl içerisinde piyasa şartlarına göre kademeli olarak azalabileceğini öngörmektedir.
2019 yılı sonunda 84 milyar TL düzeyinde bulunan sistemin fonlama ihtiyacı 14 Aralık itibarıyla 567 milyar TL seviyesine yükselirken artış emisyon hacmindeki yükseliş, TL karşılığı döviz ve altın işlemleri ile Hazine’nin net borçlanma tutarındaki artıştan kaynaklanmıştır. Reeskont kredileri ve TCMB DİBS alımları ise sistemin fonlama ihtiyacını azaltıcı yönde etki etmiştir.
Sistemin fonlama ihtiyacı ağırlıklı olarak net APİ ile döviz ve altın karşılığı gerçekleştirilen swap işlemleriyle sağlanırken, 2019 yıl sonu itibarıyla 74 milyar TL olan swap işlem tutarının 14 Aralık 2020 tarihi itibarıyla 352 milyar TL seviyesine yükseldiği görülmektedir. Bir başka ifadeyle toplam fonlamanın yüzde 62.0’sinin swap kanalıyla yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu şartlara rağmen, TCMB, bankalara sağlanan swap imkânı kullanımının, yıl içerisinde piyasa şartlarına göre kademeli olarak azalabileceğini öngörmektedir.
Sonuçta, toplantının şeffaflık, öngörülebilirlik ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda önemli bir politika iletişimi ve değişimi olduğunu belirtmeliyim.
TCMB Başkanı Naci Ağbal’ın, kamuoyu önüne çıkarak soruları açık ve şeffaf bir şekilde cevaplaması (Eksi rezerv, PPK üyelerinin devamlılığı gibi etrafından dolaştığı sorular da vardı.), fiyat istikrarının önemini vurgulaması önemliydi. Temel politika aracının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olduğunu yineleyen Naci Ağbal, gecelik faizlerde gün içi oynaklıkların sınırlanması amacıyla kullanılan faiz koridoru ile TCMB’nin nihai kredi mercii işlevini gören "Geç Likidite Penceresi"nin (GLP), söz konusu fonksiyonları dışında para politikası aracı olarak kullanılmayacağını belirtti.
TCMB’nin kredibilitesini geri kazanmak, para politikasında etkinlik ve finansal istikrar için şeffaflığın sürdürüleceği anlaşılıyor.
Öte yandan 2021 yılının TCMB için büyük bir sınav olduğunu düşünüyorum:
Sınavda başarılı olmak için ise -48 milyar dolar düzeyinde olan döviz rezervlerinin toparlanabilmesi, düşük enflasyon ortamının kalıcı olarak tesis edilmesi, ülke risk priminin düşmesi, dolarizasyon eğiliminin tersine dönmesi, finansman maliyetlerinin gerilemesi, vadelerin uzayarak makroekonomik ve finansal istikrar sağlanması gerekiyor.
Şimdi aksiyon zamanı.